İnsan anatomisini algılamak için vitamin nedir diye sık sık sorulur. Vitaminler, vücudun sağlıklı kalması ihtiyaç duyulan organik bileşenlerdir.
Vitaminler Nedir ?
Vitamin kelimesini oluşturan “vita” kökü, Latincede yaşam anlamına gelmektedir. İnsan vücudu neredeyse hiç vitamin üretmemektir. Dolayısıyla her insan yaşamı boyunca vücudunu sağlıklı tutabilmek için, ihtiyacı olan tüm vitaminleri besinlerden almak zorundadır.
Ayrıca vücudumuzun en çok ihtiyaç duyduğu vitamin nedir gibi bir soruya da cevap verilemez. Çünkü vücudumuzun her türlü vitamine ihtiyacı vardır. Bilinen tüm vitamin çeşitleri vücudumuzun her bir parçasında belirli görevleri yerine getirmektedir. Dolayısıyla her bir vitamin, vücudun ihtiyacı ölçüsünde muhakkak alınmalıdır. Bu vitaminler hem doğal besinlerden, hem de doktorun önerdiği ve gerekli olan durumlarda vitamin takviyelerinden alınabilir.
Vitamin Çeşitleri ve Görevleri Nelerdir?
Vitaminler yağda eriyenler ve suda eriyenler olmak üzere iki grupta toplanırlar. Besin değerlerine ya da türlerine göre farklı vitamin çeşitleri bulunur. Mesela vitamin çeşitleri canlı formlarına göre değişkenlik göstermektedir. Örneğin insanlar yaşamlarını sürdürebilmek için C vitaminine kesin olarak ihtiyaç duyarlar. Aynı zamanda bu askorbik asit için de geçerlidir. Fakat köpekler için bu durum aynı şekilde gerçekleşmez. Çünkü köpekler ihtiyaç duydukları C vitaminini kendi kendilerine üretebilirler. Fakat insanın yapısı buna müsait değildir.
Örneğin insanların D vitamini alabilmeleri için güneşe maruz kalmaları gerekir. Çünkü D vitamini güneşte bulunur. Eğer insanlar güneş ışığına maruz kalırlarsa, vücutları D vitaminini sentezlemeye başlar. D vitaminine güneş ışığı vitamini denmesinin sebebi de budur. Tıpkı güneş ışığı vitamininin olduğu gibi, vücudumuzun sentezlediği ya da dışarıda aldığımız her türlü vitaminin de vücudumuz için farklı görevleri vardır.
Bu terminolojide bulunan yaklaşık 13 vitamin çeşidi bulunmaktadır. Bu vitamin çeşitleri arasında yağda çözünen vitaminler, suda çözünen vitaminlere göre vücutta daha kolay depolanırlar. En iyi vitamin kaynakları doğal besinlerdir. Hatta pek çok zaman vitamin nedir sorusunun karşılığı, vitamin doğal besinlerdir olur. Fakat vitaminlerin eksikliğinin bir hastalığa dönüştüğü ve eksik olan vitaminlerin besinlerden karşılanamadığı durumlarda, doktorlar hastalara vitamin takviyeleri önerebilirler.
A vitamini, D vitamini, E vitamini ve K vitamini yağda çözünebilmektedir. Aynı zamanda vücutta kolaylıkla depolanabilirler. Bağışıklık sistemi, görme, cilt, kemik ve kas sistemi gibi vücut fonksiyonlarını beslerler.
B vitamini kompleksi içerisinden B1, B2, B3, B4, B5, B6, B7 ve B12 vitaminleriyle birlikte Folat ve C vitaminleri suda çözünen vitaminlerdir. Bu vitaminlerin suda çözülebiliyor olmaları, bu vitaminlerin vücut tarafından emilmeleri anlamına gelmektedir. Böylece vücudun ihtiyacı olmayan vitaminler de böbrek yoluyla vücuttan atılmış olurlar. Bu vitaminlerim emilimleri kan dolaşımı yoluyladır. Böylece vücudun ihtiyacı olan enerji de ortaya çıkmış olur. Bu vitaminlerin kan dolaşımında emiliminin gerçekleşmesi ile birlikte vücuttaki yorgunluk ve bitkinlik hissi azalır. Ayrıca hücrelerin yenilenmesi hızı da artar.
Vitamin İçeren Besinler Nelerdir?
Herkes vitamin nedir sorusu dışında hangi vitaminlerin hangi besinlerden elde edilebildiği sorusunu da sormaktadır. Elbette her besinin içinde bir ya da birden fazla vitamin bulunmaktadır. Bu vitaminler bize ilkokuldan beri öğretilmiş olmasına rağmen, bazılarını unutmuş olabilir. Bu yüzden bunları tekrar hatırlamak bizim yararımıza olacaktır. Çünkü tükettiğimiz besinlerin içinde hangi vitaminlerin olduğunu ve bu vitaminlerin vücudumuza nelere iyi geldiğini bilmemiz önemlidir.
A vitamini görme yetisi ve bağışıklık sistemi başta olmak üzere cilt ve mukoza zarlarının oluşmasında etkilidir. A vitamini içeren yiyecekler ıspanak, patates, kabak, mango, yumurta, balık, tereyağı gibi yiyeceklerdir. Bu yiyecekler arasından özellikle ıspanak demir kaynağı olması sebebiyle de tüketilmesi en çok önerilen besinlerden biridir.
D vitamini vücuttaki fosfor ve kalsiyum miktarları açısından önemlidir. Özellikle diş ve kemiklerin oluşması ve sonradan bunların sağlıklı bir hale gelmesi konusunda çalışırlar. Özellikle süt, margarin ve yağlı balıklarda bol miktarda bulunmaktadır. E vitamini ve onun indirgenmiş formu olan C vitamini ise Alka-Tokoferol içerir. E vitamini, bitkisel yağlardan, margarin, buğday tohumu, yapraklı yeşil sebzeler, kepekli tahıllar ve fındıktan elde edilebilir.
K vitamini özellikleri kemiklerin korunması konusunda yardımcıdır. Ayrıca kanın pıhtılaşmasına yardımcı olarak da kan dolaşımı ile ilgili sorunların çözümünü sağlar. Lahana, karaciğer, brokoli, ıspanak, yeşil sebzeler, süt ve yumurta gibi besinlerden K vitamini alınabilir. K vitamininin vücutta kemik ve dişler başta olmak üzere pek çok noktaya doğrudan etki eder.
Nasıl ki vitamin nedir sorusunun cevabı doğal besinler ise, tüm vitamin çeşitleri de o doğal besinlerden alınmak zorundadır. Yukarıda sayılan vitamin türleri dışında bulunanlar da vücutta pek çok şeyi düzene koyar, korur ve geliştirirler. Bu vitaminlerin hangi doğal besinlerden alınabileceğini şu şekilde listeleyebiliriz:
B1 Vitamini: Kahverengi pirinç, jambon, soya sütü, karpuz.
B2 Vitamini: Yeşil yapraklı sebzeler, et, peynir, süt, yumurta, yoğurt.
B3 Vitamini: Balık, kümes hayvanları, mantarlar, kepekli tahıllar, patatesler, fıstık ezmesi.
B5 Vitamini: Yumurta sarısı, tavuk, tam tahıllar, domates, avokado, brokoli, mantar.
Leave a reply